Gezamenlijk gedragen besluitvorming

Besluiten in een groep / gemeenschap of organisatie 

In de basiscursus gezamenlijk gedragen besluitvorming leer je hoe je binnen een team, groep of gemeenschap besluiten kunt nemen die niet alleen door iedere deelnemer worden gedragen maar ook bijdragen aan de ontwikkeling van de gemeenschap.

Gezamenlijk besluiten nemen?

• Heb je te maken met een vraagstuk dat maar niet opgelost raakt?
• Lijken standpunten niet meer in beweging te komen?
• Zou je niet weten hoe je met elkaar verder kunt komen?
• Blijven vraagstukken ‘hangen’ in eindeloze besprekingen?
• Wil je niet hiërarchisch (van boven af) beslissen maar de ander meenemen in de besluitvorming?

Leer besluiten te nemen die gedragen worden en die versterkend werken!

Doelgroep

Het traject is bedoeld voor ieder die deze techniek wil leren toepassen, in welke rol of functie ook. In organisaties, woongemeenschappen, scholen maar ook in gezinsverband heeft gedragen besluitvorming een verbindende werking. Iedereen die daarmee wil leren werken, is welkom in onze basiscursus.

Wat wij doen

De School voor Gemeenschapsvorming werkt aan de ontwikkeling van steeds meer bewustzijn voor haar deelnemers (én haar eigen gemeenschap) over wat het is om mens te zijn en het sociale leven menselijker te maken. Met onze opleidingen, begeleiding en kennis dragen we bij aan een samenleving die klopt als een hart. We hebben inmiddels meer dan 15 jaar ervaring met de toepassing van gedragen besluitvorming, geven cursussen en opleiding en begeleiden van besluitvormingsprocessen. De techniek van de gedragen besluitvorming wordt inmiddels actief gebruikt in verschillende kleinere en grotere (50 -110 huishoudens) woonprojecten zoals Woongemeenschap Eikpunt in Nijmegen, woonproject Bosveld in Almere, Ubuntuplein Zutphen, Woonwerkgemeenschap Bekertjesmos, op scholen (VLC Auryn in Zutphen, De Ondernemende School Westland, De Meynsschool in Almere) en in zelfsturende teams zoals bij het CJG Haarlem en natuurlijk in onze eigen School voor Gemeenschapsvorming. Deelnemers aan de basiscursus, passen het ook actief toe in de context van hun eigen werk- of verenigingssituatie, o.a. binnen een plaatselijk bestuur van een kerk, verschillende woonverenigingen in Noord-Holland, een zorginitiatief voor dementerende ouderen, projectteams van een woningbouwcorporatie etc.

Vraagstukken waarover met gedragen besluitvorming besluiten zijn genomen, en die tot heel creatieve oplossingen hebben geleid zijn onder meer: Hoe geven we de zorg voor elkaar vorm? (Ubuntuplein Zutphen) Hoe geven we de instroom van nieuwe bewoners vorm? (Eikpunt Nijmegen, Bekertjesmos) Hoe dragen we zorg voor het tegengaan van scheefwonen in ons project (Eikpunt Nijmegen)? Hoe besluiten we over de inzet van taken binnen het team? (CJG Haarlem) Hoe gaan we ons op een nieuwe manier organiseren? (Ubuntuplein) Hoe verbeteren we de samenwerking tussen onze afdelingen? (Provincie Gelderland) Hoe geven we de kwaliteitszorg vorm in onze nieuwe school? (VLC Auryn)

Succes dankzij gedragen besluitvorming bij de ontwikkeling van woonproject Eikpunt

Wat je leert

Uitgangspunt in onze didactiek is, dat ieder mens al vermogens heeft ontwikkeld en toepast, die moderne samenwerking en besluitvorming mogelijk maken. We maken deze vermogens in de eerste plaats bewust, zodat ieder ze met meer doeltreffendheid kan inzetten. Ten tweede wekken we bewustzijn over het besluitvormingsproces als geheel, zodat ieder met meer bewustzijn aan zo’n proces kan deelnemen, dit proces kan vormgeven en kan onderscheiden welke stappen wanneer wel en wanneer niet aan de orde zijn.

Je leert daarmee:

• Besluitvormingsprocessen in een gemeenschap of organisatie waarnemen en bijsturen als deelnemer en, afhankelijk van je ervaring in sociale processen, eventueel als procesbegeleider volgens de technieken van de gedragen besluitvorming
• Werken met de verschillende fasen in een besluitvormingsproces: het vaststellen van een besluitvormingsvraagstuk, het vormen van een besluitvormingsgroep, beeldvorming, alternatievenbespreking en bezwarenonderzoek en definitief besluit.
• Aanwezige creativiteit van betrokkenen te benutten om tot vernieuwende oplossingen te komen
• De werkzaamheid en duurzaamheid van besluiten te versterken
• Hoe een besluitvormingsproces in de individuele mens werkt

  

  De dynamiek van de gemeenschap

Wie jou begeleidt

Ruth Meyns (1979)

Ruth Meyns was deelnemer in één van de eerste cursussen Gedragen Besluitvorming. Zij heeft de werkwijze direct geïntroduceerd in haar eigen woonproject Bosveld en in haar school initiatief de Meynsschool in Almere. Daar heeft zij al jaren ervaring opgedaan in de praktijk met deze manier van besluitvorming.

Ruth is een docent die haar lessen/bijeekomsten zorgvuldig, helder vormgeeft en enthousiasmeert. Met een betrokken en onderzoekende houding staat zij open voor wat het individu en de groep inbrengt, neemt dit serieus en weet daardoor te verbinden. Ze schroomt ook niet een experiment aan te gaan.

Ingrid Busink (1965)

Mijn hele leven ben ik al bezig met gemeenschapsvorming, hoe mensen samen werken, samen leven en hoe daarin gezonde verhoudingen tussen mensen, met bewustzijn, kunnen worden vormgegeven. Vanaf 2009 is gedragen besluitvorming daarbij één van de belangrijkste instrumenten geweest om mensen daarin te begeleiden. Om te beginnen bij woongemeenschap Eikpunt dat ik vanaf het begin heb begeleid in tal van gedragen besluitvormingsprocessen, waaruit zoveel creatieve en sociale oplossingen voor lastige vraagstukken tevoorschijn kwamen, die ook maatschappelijk van betekenis zouden kunnen zijn! (bijvoorbeeld om scheefwonen tegen te gaan). Sinds 2012 geef ik ook cursus in gedragen besluitvorming. Nu ben ik gemeenschapscoach bij het Ubuntuplein in Zutphen en bij woonwerkproject (i.o.) Bekertjesmos. Ook bij scholen en andere organisaties heb ik besluitvormingsprocessen begeleid. Ik werd altijd verrast door de opbrengst, wat uit mensen zelf tevoorschijn komt aan inzicht, sociale houding en sociale oplossingen, als je het besluitvormingsproces met bewustzijn volgens gedragen besluitvorming inricht. Het werkt heel gemeenschapsvormend om zo te werken en voor mij was dat heel verheugend om mee mogen maken. Zelf pas ik gedragen besluitvorming inmiddels overal toe, in de School voor Gemeenschapsvorming, in al mijn werk, en met mijn gezin.

Wat anderen zeggen

‘We hebben veel tijd besteed aan de beeldvorming; het is goed dat iedereen kan zeggen hoe hij/zij het voor zich ziet en wat belangrijke argumenten daarbij zijn, zonder oordeel en discussie. Er zijn zoveel verschillende invalshoeken’.

‘Mensen krijgen het gevoel dat er recht gedaan wordt aan wat zij vinden en we blijven uit de discussie en uit de emotie. Dat schept ruimte’.

'Bij het bespreken van de alternatieven: ‘Ieder hing in het begin aan zijn eigen uitgewerkte alternatief, maar tijdens het proces ervaarden we dat op een gegeven moment dit los gelaten kon worden; het maakte niet meer uit wat het precies werd. Het werd meer zoeken naar de gezamenlijke gemene deler. Wat in het begin heel belangrijk was, werd op grond van praktijk en andere aspecten verzacht en steeds minder een heikel punt’.

‘Neem je iedereen in het begin serieus dan groeit er vertrouwen en worden op het oog belangrijke punten steeds zachter in het kader van het grotere geheel’.

‘Het is van betekenis om de groep bij elkaar te kunnen houden; Het biedt een verankering in het geheel, om ergens te komen, zodat er meer daadkracht van kan komen’. (medeinitiatiefnemer woonproject)

‘Je oordeelt minder snel, je gaat creatiever denken, je luistert veel meer. Ik ben wakkerder geworden voor mijn eigen neigingen’ (deelnemer woongemeenschap)

‘Ik ben nog lang niet uitgeleerd. Het vraagt om een attitudeverandering. En dat vind ik een verrijking’. (voorzitter bestuur woongemeenschap)

Wat ga je doen?

In vier dagen leer je hoe een besluitvormingsproces volgens de techniek van gezamenlijk gedragen besluitvorming wordt vormgegeven. Met een kleine groep doodloop je alle stappen in een reële oefensituatie: het formuleren van het vraagstuk, het instellen van een besluitvormingsgroep, de beeldvormende ronde waarin ieder zijn input geeft, de ronde met een aantal mogelijk scenario’s, het opstellen van een besluit en een bezwarenronde. Na afloop heb je voldoende beeld en vaardigheden om, eventueel onder begeleiding, gedragen besluitvorming in te zetten in een kleine groep.

De toegepaste werkwijze van gezamenlijk gedragen besluitvorming biedt je allerlei gereedschappen om ook bij andere vraagstukken en initiatieven, steeds weer de ander op een goede manier mee te kunnen nemen.

Het besluitvormingsproces langs de lemniscaat in beeld

Werkvormen

• Inleidingen
  Elke bijeenkomst verdiepen we ons in de theorie van de besluitvorming: in de mens, in de gemeenschap, welke tegenkrachten daarbij een rol kunnen spelen en hoe je het kunt inzetten in o.a. organisaties (waar al funkties zijn) en woongemeenschappen.
• Casussen
  op elke bijeenkomst wisselen we ervaringen uit met het tussentijds toepassen van onderdelen van de techniek, of met besluitvorming in het algemeen. Deze uitsisseling helpt in grote mate om je bewust te worden van het verloop van het besluitvormingsproces en de knelpunten daarin
• Praktische oefening met de toepassing van de verschillende fasen in het besluitvormingsproces met de (sociale) gereedschappen voor het vormgeven van die fasen
• Praktische handvatten voor het werken met vier besluitcategorieën
• Beeldend werken
  Met beeldende werkvormen ga je op onderzoek en het besluitvormingsproces langs een andere weg leren kennen. Het levert vaak verrassend nieuwe inzichten op.

Het besluitvormingsproces in beweging verkennen

Waar en wanneer

• Kennismakingsavond woensdag 17 april 20.00 uur
  Locatie: studio in Almere Oosterwold, Hannah Arendtweg 103
• Data bijeenkomsten: Vrijdagen van 10.00 - 17.00 uur
  13 en 27 september, 18 en 25 oktober 2024
  Locatie: de Buitenkans, Ambt Dorknoperlaan 4, 1336 GA Almere

Wat kost het

Wat ieder voor het traject betaalt, en op welke wijze, wordt in overleg met alle deelnemers besproken tijdens het traject. We geven dan inzicht in wat de kosten precies zijn, en onderzoeken gezamenlijk onder andere wat ieder zou kunnen en willen betalen. We komen dan met de techniek van gedragen besluitvorming, tot een gedragen besluit over de kosten en inkomsten per persoon.

Het is voor sommige mensen spannend om op deze basis in te stappen. De ervaringen tot nu toe is echter, dat deelnemers hierdoor een belangrijke praktijkervaring meekrijgen met de toepassing van de techniek, én we naar ieders tevredenheid tot een afspraak komen over de kosten, die niet boven de eigen draagkracht uitgaan. Op dat laatste kun je rekenen.

Bij de kosten zijn inbegrepen: koffie en thee en cursusmaterialen en hand-outs

Tot nu toe werden door individuele deelnemers verschillende bedragen tussen de €100,-- en €880,-- betaald, meestal ook per deelnemer een verschillend bedrag, afhankelijk van ieders budget, met draagvlak van de andere deelnemers en begeleiders. Soms betaalt daarnaast ook de eigen organisatie/werkgever of vereniging, de woningbouwcorporatie of een subsidiegever een bijdrage.

Wellicht kun je ook je Individueel Loopbaan Budget (LBB) of Persoonlijk opleidingsbudget (POB) gebruiken waaruit je de cursus zou kunnen bekostigen. Indien je de cursus zelf betaalt, kunt je de cursuskosten eventueel bij je Belastingopgave opvoeren als opleidingskosten.

Wat krijg je

• Een informatieavond met een eerste kennismaking met de methode ne de begeleiders
• Vier oefendagen
• Vier informatieve lezingen met theorie over besluiten nemen en de rol daarvan in initiatieven en gemeenschapsvorming
• Een ervaring met gemeenschapsvorming met gedragen besluitvormingsproces inkomsten

Bovendien krijg je

• Een terugkomdag.
  Waarin we terugkijken op het Ontwikkellab en hoe dat zich verder in je leven heeft gemanifesteerd.
• Schooll voor Gemeenschapsvorming
  De hogeschool voor gemeenschapsvorming is een initiatief van Stichting De Grondsteen. Na en naast het Ontwikkellab zijn er nog diverse andere mogelijkheden voor scholing, ontwikkeling en ontmoeting. Als alumnus kun je deel uitmaken van onze groeiende community.
• Een handout waarmee je zelf met gedragen besluitvorming aan de slag kunt

Meer informatie en aanmelden

Via info@degrondsteen.nl kun je je aanmelden voor de informatieavond.

Veelgestelde vragen

• Voor wie is gedragen besluitvorming geschikt?

  Voor elke organisatie, initiatief of gemeenschap waar behoefte is aan niet-hiërarchische besluitvorming, die de creativiteit van betrokkenen aanspreekt en draagvlak creëert voor besluiten, die daardoor in de praktijk efficiënt en duurzaam worden uitgevoerd.

• Kan ik niet van tevoren weten hoeveel het gaat kosten?

  Het maakt deel uit van het levensecht leren kennen van de werkwijze, dat je samen een besluitvormingsvraagstuk hebt en die met een gedragen besluit afrondt in de cursus. Dat kan geen gefingeerd vraagstuk zijn, maar moet iedereen echt aangaan. Het vraagstuk van de kosten en inkomsten gaat deelnemers en docenten aan en is daarom heel geschikt. De onzekerheid hoort erbij, zoals bij elk besluitvormingsvraagstuk waar je nou eenmaal van te voren niet weet wat er uitkomt. De onzekerheid is begrensd door het feit dat je nooit over je eigen budget heen hoeft te gaan. Er is ook altijd op het laatst een fase waarin je nog bezwaar kunt maken tegen een voorgenomen besluit over de kosten.

• Wat is het verschil met democratische besluitvorming (stemmen)?
  Veel verenigingen werken met stemvoorstellen in hun vergadering. Hoewel ook dan soms een vraagstuk uitgebreid bekeken kan worden en van verschillende kanten belicht, geeft het meeste aantal stemmen uiteindelijk de doorslag. Dat is lang niet altijd ook de beste oplossing. En het proces kan verschillen in de groep juist uitvergroten. Op zo’n moment kan snel verdeeldheid ontstaan. Gedragen besluitvorming werkt, als het goed gebeurt, verbindend (gemeenschapsvormend)
• Wat is het verschil met andere methodes van besluitvorming?
  Gezamenlijk gedragen besluitvorming gaat uit van hoe het besluitvormingsproces reëel in de mens verloopt en is in die zin geen ‘vaste’ methode of stappenplan, maar een werkwijze die uiteindelijk innerlijk houvast geeft. De vormgeving van de techniek van gedragen besluitvorming is gebaseerd op inzicht het innerlijke, algemeen menselijke besluitvormingsproces én in de morele ‘principes’ die tussen mensen werken in drie verschillende sociale gebieden. Er is geen methode van buitenaf, het is een bewustzijnstechniek, en gaat niet om de mens heen, integendeel: de individuele deelnemer wordt juist zoveel mogelijk gezien. Niet alleen de visie of voorkeur is belangrijk, de hele mens telt mee. Je wordt steeds uitgenodigd zelfstandig te oordelen over het proces en dat schoolt tegelijkertijd je sociale vermogens.
• Wat is het verschil met unaniem besluiten?
  Een unanieme beslissing is een besluit waar ieder lid van de groep achter staat. Vaak is een unaniem besluit niet haalbaar omdat er persoonlijke belangen spelen die anders zijn dan het groepsbelang. Ook bij gedragen besluitvorming is sprake van een besluit waar iedereen achter staat, maar eerder omdat iedereen erop vertrouwd dat de genomen beslissing goed is voor het geheel. Gedragen besluitvorming werk met een besluitgroep: een kleine groep die het besluitvormingsproces met de gemeenschap vorm geeft, zorgt voor draagvlak voor de beslissing waar zij uiteindelijk de knoop over doorhakt. Dit voorkomt oeverloos discussieren wat bij unanieme besluiten in een groep een valkuil is. Het voorkomt ook dat één bezwaar maker een besluit kan tegenhouden. Deze bezwaar maker wordt overigens wel serieus gehoord en onderzocht wordt of zijn of haar bezwaar kan worden weggenomen. De beslissing over het verder doorgaan van de besluitvorming of van een voorstel, komt dan echter niet bij de bezwaarmaker te liggen maar ligt bij de door de gemeenschap gekozen besluitvormingsgroep.
• Kan ik het direct gebruiken?
  Zeker! Gedragen besluitvorming vraagt oefening maar na deze cursus kun je er meteen mee beginnen.
• Kunnen jullie ook groepen begeleiden bij besluitvorming?
  Ja, wij kunnen zowel een incompany training gedragen besluitvorming aanbieden, of de gedragen besluitvorming begeleiden als onderdeel van gemeenschapscoaching.

© De Grondsteen 2024

Grondsteen nieuws